Pechvogel - Geluksvogel 9.5.06 [NL]

Het leven van een Europese urban professional speelt zich voor een groot deel NIET af in een stedelijke omgeving. Tussen de te bezoeken steden ligt namelijk het platteland. Daar moet je doorheen, of je wilt of niet. In mijn geval is dat vaak per automobiel en via de snelweg. Het automobiel is een vaalgroene Renault Espace, bouwjaar 1993. En de snelwegen zijn eigenlijk nauwelijks platteland. Je begeeft je uren - of zelfs: dagen - lang in een sterk gefragmenteerde community, een multiculturele functionele gemeenschap, bestaande uit vrachtautochauffeurs, gezinsgewijs toerende toeristen,

handelsreizigers en het uitstervende volkje van lifters. Territoriaal dicht op elkaar gepakt: gebiedsconflicten en botsingen van allerlei aard zijn aan de orde van de dag. Functioneel zijn we ook verenigd: we willen allemaal dezelfde kant op. Onze club- en buurthuizen bestaan uit benzinestations en, vaak bijbehorende-, wegrestaurants, soms ook wegwerphotels in de vorm van ladenkasten. We haten die plekken, maar we doen niet veel moeite om ze te mijden.

De community wordt geregeerd en gecontroleerd door de verkeerspolitie, uiteraard. De functie van het buurtbeheer en de sociaal-culturele animatie valt toe aan het personeel van de wegrestaurants, de cassières van de benzinepompen en van de tolinzamelingsloketten. Maar er is één functie, die, vind ik, het meest lijkt op die van onze urban profs: de Wegenwacht. De ADAC, Touring Secours en, in Nederland: de ANWB. Al heb ik begrepen, dat ook in deze functies de privatisering en de marktwerking hebben toegeslagen, zodat er nu concurrerende wegenwachten zijn. Zogenaamd terwille van onze keuzevrijheid. Maar, juist als we ziek worden, een ongeluk krijgen of met pech langs de weg staan, hèbben we weinig keuze. Het schrikbeeld van het ziekenhuis dat ons wegstuurt omdat we niet de juiste polis hebben, de takelwagen die ons niet helpt, omdat hij voor een andere verzekeringsmaatschappij rijdt en de pechdienst, die ons een extra duur en overtollig spoed-lidmaatschap opdringt, dat schrikbeeld dreigt harde werkelijkheid te worden. Dwangconsumptie, koppelverkoop, ondershandse overeenkomsten tussen verzekeraars en dienstverleners: evenzovele BEPERKINGEN van onze keuzevrijheid.

Maar goed, we hadden het eigenlijk over wat anders. Over pech. Pech onderweg. Ik onderhoud m'n auto redelijk. Het is voor mij een belangrijk werk-tuig. In de stad, in de steden, is-i niet zo nodig. Hoewel - in een auto-stad als Brussel kan men eigenlijk niet zonder - zelfs om boodschappen te doen. Van de berijders van oude autos wordt echter verwacht, dat ze heel wat handiger en technischer zijn, dan ik. Zodoende, is pech mijn opdringerige metgezel, onderweg. Lekkende leidingen, stukknallende drijfriemen, sloten die niet sluiten, of juist niet willen opengaan, overkokend koelwater, slaphangende ruitenwissers in een hoosbui - een kleine bloemlezing.

Het verschil tussen een ramp en gewoon pech, heeft weinig te maken met de aard van het gebeuren. Dat heeft te maken met iets heel anders, namelijk de mogelijkheid, om een doelgerichte interventie, zo snel en zo efficiënt mogelijk te laten plaatsvinden. In het laatste geval is het gewoon, pech, vertraging, ongemak. Als ik goed georganiseerd ben, mijn mogelijkheden en beperkingen ken, kan ik een leerzaam leven leiden als pechvogel. Leerzaam, omdat het me in contact brengt met dienstverleners onder een motorhelm (zie foto), die er zijn, om een probleem OP TE LOSSEN, en niet om zo veel mogelijk geld te verdienen aan je. Dat zijn de urban professionals-van-de-weg. Ze werken, niet in functie van een "prestatiecontract", maar zoals ouderwetse artsen, notarissen of vroedvrouwen: het resultaat telt, niet de vraag of men zich aan een bepaald programma houdt. Dus: eigenlijk net zoals projectleiders, buurtbeheerders in een achterstandswijk.

Zo wordt pech bijna een plezier. Het opent nieuwe perspectieven. Het geeft energie.

Mensen met naar verhouding veel pech in het leven, zijn alleen vooruit te helpen met mensen zoals wij.

Flight 93: Somebody SAW it like I hoped he would.

In a comment to a post in BAGnewsNotes: "Flight 93 Crashes In ... New York?", somebody who calls him (or her) self "black dog barking", says the thing, I hoped the movie would inspire:

" Saw the film last night. It's about people, not institutions or ideologies. It's about people we don't know suddenly confronted with problems for which there is no solution and no way out. No heroes, no martyrs. People.

I walked out with a much better picture of what might have happened. Looking at the inside of real flight decks, real air traffic control centers, looking at real people doing the same things to start that morning they did every other morning is illuminating, quietly and effectively. Good use of the tools of film-making.

[..]

The film's violence is organic, not exploitive. This film is *not* entertaining. It looks into shadows.

The excellent "Bagnews Notes" blog, maintained by Michael Shaw, is "a progressive blog, dedicated to the discussion and analysis of news images". The main post criticises the excessive use of WTC-images in the publicity and the trailer for the movie. In this, it is absolutely right: See the trailer at the movie company site (you need QuickTime). The hiding of the Pentagon impact and the monumentless Pennsylvania plain, has much to do with spinning, I believe. The commenter sees the New York images as shadowy symbols, but is more impressed by what the movie shows on the doings of the men and women who happened to be on that flight. The miracle, that people like you and me made a community and acted. More efficiently than every Homeland Security moloch ever could imagine.

Flight "United 93" sparks disunion

The Sunday, April 30 New York Times ("Films of Infamy") has a Hollywood movie expert, David Thomson, looking into Paul Greengrass' film "United 93" ("The Flight that fought Back", see previous post here). The movie was released this week in the US. We in Europe should wait a little longer.
Resuming roughly his point of view: The movie is not to be compared to flat one-sided celebrations of heroism like "Pearl Harbour" (2001). It is more like movies that opened a better balanced view on shocking historical events, like "Schindler's List" or "Munich".
Underlying question is: Is America ready for such a balanced regard? Showing violence and destruction in the media, omitting the consequences, cannot be the problem, Thomson says:

"Indeed, if you wish to understand how America is now perceived in the rest of the world, then you have to see the paradox (there are other words) in selling mass destruction and then wondering whether the American public is "ready" for "United 93"."

Understanding the other side, the enemy, the terrorist: That is still a very massive taboo, when it comes to "9/11". Those who did (slightly), and do not tune in with Bush, are "blaming America", a deadly sin.
So it happens, that the "Blamerica!"-comments are to be expected gulping in now.
That is a pity.
It is at least not the debate I hoped for.
For, to be forgotten soon, there is also in Thomson's comment this observation, that should provoke some afterthoughts about better ways to deal with insecurity and terrorism:

"This is a picture about American courage and enterprise. It need not be a training film, but it is about the way we all might hope to behave. It is a rousing affirmation of a war effort, not very different from, say, "30 Seconds Over Tokyo" (1944), which reveled in the Doolittle "gotcha" after Pearl Harbor. Similarly, the big American movie on the Holocaust waited on our discovery of Oskar Schindler — our way of making films requires heroes, even if sometimes a hero is like poison in the muddied water."

Like I said in the previous post, this is the true revelation within the "Flight 93" story: The self-defense- and the self-management capacities of communities, even temporary ones like this group of passengers and crew. What happened, is what any group or community (an American, for sure, but also any non-American) is capable of:

"it is about the way we all might hope to behave" [...] "even if sometimes a hero is like poison in the muddied water."

Indeed, what "93" is about, is a non-official way of every-day heroism, maybe nasty, maybe considered as "poisonous" for quiet and obedient citizenship.
But not so by me.

Budapest: L'Éternel Retour 30.4.06 [FR]

Huibs' UrbLogL'équipe Regenera à Budapest a parcouru l'ancien ghetto de la ville, dont les habitants d'origine ont disparus à la façon qu'on connaît. Ils ont été remplacés par des Tziganes, des Roma, venus d'autres quartiers de la ville, de la campagne et, dernièrement, immigrés de la Roumanie, de la Slovaquie, de l'Ukraine et de la Bulgarie. Sur les populations Roma de l'Europe de l'Est, nous reviendrons bientôt ailleurs.

Mais l'émancipation de la nombreuse population juive de Budapest avait, avant 1944, projeté leur majorité dans d'autres quartiers de la ville, où l'on vivait, pêle-mêle, en tant qu'ouvrier, commerçant, scientifique ou artiste. Les juifs se comprenaient comme membres d'une vaste communauté culturelle allemande. Goethe était pour eux, ce que Shakespeare est pour Philip Roth. L'éveil, depuis la fin du dix-neuvième siècle, d'un nationalisme culturel hongrois (la "magyarisation") les avait amenés, en grand nombre à adopter des noms de famille hongrois, c'est vrai, mais néanmoins ils ont continué à se voir comme appartenant à une plus vaste communauté culturelle et intellectuelle, dont l'Hongrie constituait une des sub-entités.

La capacité à se sentir chez soi dans plusieurs identités et à plusieurs niveaux (famille, quartier, ville, pays, etc.) est de plus en plus demandée aux citoyens d'un Europe condamné à s'unir à s'ouvrir au monde. Mais c'est mal vu. Avant la guerre, c'était le "cosmopolitisme" juif, ou "intellectuel" qui servait comme signe de Kaïn. Actuellement, c'est plutôt le "multiculturalisme" ou le "relativisme culturel" qui sont bannis du "politiquement correct".

Quoi qu'il en soit, vers 1947-1948 le nouveau pouvoir communiste en Hongrie, reprena ce thème de la condamnation du "cosmopolitisme" pour se débarrasser de ses leaders et de ses membres influents juifs. Ce qui provoqua une nouvelle émigration des juifs qui avaient survécu les déportations nazies de 1944. Pendant le long régime relativement libéral de Janós Kádár après 1956, la situation s'améliorait, mais le changement de régime de 1990 libéra à nouveau l'antisémitisme dormant, surtout, mais pas exclusivement, à droite.

Notre groupe, en sortant du quartier de Magdolna, est passé devant la grande synagogue de style orientalisant, brillamment restaurée: la plus grande de l'Europe centrale. Mais elle n'est pas le lieu accueillant qui animerait le retour des juifs hongrois, éparpillés dans le monde. On a adopté, ou mieux: inséré, intégré, de nouvelles identités dans la collection des anciennes. Un retour définitif reste exceptionnel.

Pourtant, les retours sur l'histoire, les retours qui aident à mieux faire le deuil des "chez-soi" perdus, ces retours-ci sont nombreux. Le compte-rendu, en annexe, du livre "Retours. Journal de Budapest" par Susan Rubin Sulaiman, en témoigne. Il est de la main de Corinne Gere, fille d'émigrés juifs hongrois de 1947, vivant en Belgique.

Ce qui importe pour les professionnels de l'émancipation urbaine, c'est de voir que la ville n'a pas seulement un étendu horizontal, dans l'espace, mais qu'elle a aussi une autre dimension, "verticale", celle de son histoire, de son mélange unique de communautés. Les morts, les émigrés, les bannis y appartiennent autant que les vivants, les immigrés et les jeunes. Le regard des communautés disparues contribue à la façon dont l'émancipation des nouveaux-venus se déroule. Il existent quelques éléments pour un deuil créatif, libérateur.

Ce qui nous ramène aux Roma. Un éternel retour, lui aussi...