Zo zat mijn tante Ger jarenlang voor het raam op de tweede verdieping van het huis Palembangstraat 9bis in Utrecht.
Met haar voeten op het "gaasfabriekie", bedekt met een tapijtje. Ze had een hersenberoerte gehad. Ze was niet ongelukkig. Maar leefde tientallen jaren lang een nutteloos leven. Ze woonde in huis bij haar zuster, mijn oma Cor van moederskant. Sinds ergens in de twintiger jaren.
Tijdelijk ben ik nu ook een soort Tante Ger. Vanwege de verwonding aan mijn voet. Zodra ik kan, zit ik een fauteuil met mijn linkervoet omhoog.
Het helpt flink vooruit. Dank U. Dus zit ik mijn uren uit in onze loft van het hotel Kleopatra in Odessa, stad aan de Zwarte Zee. Mijn bijna grote dochter is erbij en doet wat een rijpe adolescent van 2012 behoort te doen: shopping, ontdekken en van tijd tot tijd profiteren van vader's begeleiding naar musea en monumenten.
Al met al heel wat rijker dan het leven van tante Ger in haar kamer in de Palembangstraat, Utrecht, vlak bij de Kanaalstraat.
In de Kanaalstraat had ze vroeger haar "dienstje" gehad bij dokter Groeneweg, de echtgenoot van het eerste vrouwelijke SDAP-kamerlid, Suze Groeneweg. Dienstmeisje. Volgens gefluisterde familieroddels, was de dokter niet echt van haar afgebleven. Mijn lieve oma had er een soort doffe rancune aan overgehouden. Dof, omdat ze zielsveel hield van de bevrijdende sociaal-democratie van haar tijd. Drees kon niet stuk. Maar we bleven uit de weg van dokter Groeneweg, inmiddels gescheiden van Suze.
Tante Ger had nog geen televisie en luisterde zelden naar de radio. Ze keek de hele dag uit het raam en hield bij, wat er zoal gebeurde in het zichtbare- en vermoedbare wereldje van de Palembangstraat. Ze was blij met de bezoeken van mijn twee even oude nichten en mij. Haar conversatie was uiterst beperkt. Maar je voelde dat ze blij was om je te zien.
Nu, een halve eeuw later, zit mijn moeder, tante Ger's nichtje, de hele dag voor de tv in een verzorgingshuis. Een goed verzorgingshuis. Eén van mijn broers en zijn vrouw en kinderen hebben op zich genomen om haar geregeld te bezoeken. Mijn andere broer en diens vrouw houden zich ook niet onbetuigd. Het verzorgingshuis is christelijk. Dominee is beschikbaar. Maar mijn moeder doet als haar tante, tante Ger. Ze verlaat haar post voor het raam tegenover de tv alleen voor bezoek aan het toilet. Geen kwestie ervan, om 's morgens koffie te drinken met de andere bewoners in de recreatiezaal. Misschien is ze wel ongelukkiger dan tante Ger. Hoewel ze lichamelijk nauwelijks problemen heeft. De pest is: Alzheimer. Haar herinneringen houden tegenwoordig ongeveer op toen ze 25 was. Bij de geboorte van haar tweede zoon van de vier. Winter 1944. Als je met haar spreekt, stelt ze elke 3 minuten dezelfde vraag als die waarop ze 3 minuten geleden al een antwoord heeft gehad.
Dank zij een ander soort gezondheidszorg, ben ik, haar oudste zoon, met 71 jaar nog aardig fit. Zoals gezegd, ik begeleid mijn jongste dochter op niet al te beroerde manier naar een volwassen leven. Maar als ik me zo een paar uur per dag zit te verbijten met gezwollen tenen, dan moet ik denken aan mijn tante Ger en aan mijn moeder, die leefden en leven bij absolute stilstand.
Dat wil ik niet dat mij overkomt.
Er zijn meerdere redenen om het fenomeen van de stilgezette ouderen uit de wereld te helpen.
Ik noem er hier twee.
1. Betere gezondheidszorg maakt het mogelijk voor intellectuele "geestes" werkers, om na 65 jaar, aangepast, nog zeker 5 à 10 jaar door te werken. Dat lost in één keer meerdere problemen op. Pensioenen, vergrijzing en garantie voor mensen die met 65 jaar OP zijn vanwege zwaar lichamelijk werk, dat ze hun pensioen krijgen op het moment dat ze het nodig hebben.
2. Een OuderenPARTIJ is even zo goed uit den boze, als een "jongerenpartij" een "vrouwenpartij" of een dierenprtij. Wat nodig is, is een actieve beweging van "Solidaire Ouwe Knarren" (S.O.K.). Die activeert de Ouderenbond binnen het FNV. Onderhandelt bij voorbeeld over een ruil tussen doorwerken in het hoger onderwijs tegenover afschaffing van collegegldverhogingen. Is voor jong en oud een win-win strategie.
(De tijden van de Studenten Vak Beweging en de SOK keren terug!)
Lost de problemen een beetje op...