De coup van de PvdA-top tegen Ella Vogelaar is meer dan geslaagd. De nieuwe minister Eberhard van der Laan, advocaat uit Amsterdam en ex-fractievoorzitter voor die partij in de gemeenteraad, zet al een volstrekt andere toon. Vogelaar meent, dat in plaats van te trachten om het eenzijdige "gedachtengoed" van Pim Fortuyn alsnog, na afloop van de versheidsdatum, uit te voeren, het beleid in evenwicht moet worden gebracht langs de lijnen van wat Obama in zijn nu al historische Philadelphia-rede, betoogde.

Hoe het komt, dat er in Nederland geen bereidheid is, om nieuwelingen in het team op te nemen

Een korte geschiedenis van het Nederlandse minderheden- of immigratie-beleid zou je aldus kunnen opschrijven:

• Eerst was er de "Lege Tolerantie"1). Dat betekent, dat, op zeventiende-eeuwse wijze, onder het mom van verdraagzaamheid, nieuwkomers, vreemdelingen, aan hun lot werden overgelaten, onder voorwaarde dat ze de gezeten burger niet hinderden. (Zo gingen de regenten bij voorbeeld met de Portugese Joden om).
• Vervolgens zag men, dat de twintigste-eeuwse immigranten zich niet snel genoeg tot "zuil", tot zelfbesturende gemeenschap, ontwikkelden. Daarom werd de Nederlands-Indische methode op hen losgelaten: kunstmatig werden "inspraak"-organen in het leven geroepen met overheids-gesubsidieerde "hoofden van Lebak"2) als "aanspreekpartners. Een horde van ex-priesters en andere werkzoekenden uit de zachte en idealistische sector, vond daarin zijn/haar brood gedurende een twintigtal jaren.
• Vanaf het midden van de negentiger jaren van de twintigste eeuw werd, eerst door VVD-leider Frits Bolkestein3), vervolgens door de toen nog sociaaldemocratische Pim Fortuyn4) en de heden nog steeds sociaaldemocratische Paul Scheffer5), de "tolerantie" omgedraaid: Eerst, tientallen jaren lang, was de immigranten op het hart gedrukt, dat ze vooral zichzelf moesten blijven en dat er voor hun geen plek was als "Nederlander", want de bestaande autoriteiten zouden wel met hun leiders onderhandelen over compromissen in het kader van soevereiniteit in eigen kring. Maar plotseling kregen de immigranten het verwijt, dat ze, zichzelf blijvend, niet "integreerbaar" zouden zijn, dat ze een aantasting vormden van de goede oude Nederlandse cultuur, dus dat ze zich nu maar eens snel moesten aanpassen.

Integreren moet van twee kanten komen

Oud-minister Vogelaar (zie post Nederlandse PvdA dumpt...) wijst er terecht op, dat deze laatste Umwertung aller Werten, hoe nodig ook, om de hypocriete Hollandse tolerantie aan de kaak te stellen, nu, meer dan tien jaar later, in evenwicht gebracht moet worden door nieuw beleid, dat integratie van bestaande inwoners en immigranten ziet als een tweezijdig proces.

Integreren doe je namelijk niet alleen. Er zijn er minstens twee voor nodig. Het is een wederkerig werkwoord: ZICH integreren. Als het betekent, dat de één zich aan de ander moet aanpassen, is het niet meer integreren, maar assimileren.

Dat proces vereist inspanningen en offers van twee kanten.

• Van de kant van de immigranten, aan wie de illusie moet worden ontnomen, dat het in Nederland mogelijk zou zijn om idealen, utopieën, die in het land van herkomst nooit gerealiseerd konden worden, hier te verwerkelijken.
• Maar ook van de kant van de niet-immigranten, die ertoe gedwongen zijn, om in hun buurt, op hun werk, de "cultuur-omslag" mee te maken, die de komst van vreemdelingen met zich meebrengt.

Beide, ik herhaal: BEIDE, groepen hebben recht op ondersteuning. Temeer, daar er geen POSITIEVE integratie-traditie bestaat in het land, anders dan in de VS, bij voorbeeld. De ondersteuning van de autochtonen, de opa's en oma's die in de oude stadswijk zijn achtergebleven, nadat hun volwassen kinderen naar Almere of Capelle aan den IJssel vertrokken zijn, en die de oude buurtwinkels niet meer terugvinden, die niet meer met de buurvrouw kunnen overleggen over het schoonhouden van het trappenhuis, van wie de cafés zijn vervangen door theehuizen, enfin, die mensen, zijn door mijn idealistische, tolerante, vrienden die fijn onder elkaar in de grachtengordels van Nederland zitten, indertijd in de steek gelaten. Daardoor kregen populistische demagogen van het type Fortuyn hun kans.

Vogelaar klaagt het buigen voor de populistische verleiding aan

Terecht zegt Vogelaar dus (vier dagen na haar gedwongen aftreden) in de NRC: PvdA blijft steken bij Fortuyn!

Ze eindigt haar opiniestuk als volgt: