Dagboek maandag

Vanmorgen in de Volkskrant twee artikels die de aandacht trekken: 'Grote landen verhinderen arrestatie van Mladic en Karadzic' en 'Wapens Gladio in bezit topcriminelen'. Twee onthullingen uit de 'achterkamertjes van de politiek', die helaas dienen ter versterking van het wantrouwen dat het grote publiek koestert tegen diezelfde politiek. Dat leverde ook een scherpere kijk op de gebrekkige Europapolitiek van de PvdA, zoals die werd besproken in de afdelingsvergadering van de PvdA Brussel/België, vanavond.

Ik heb sinds lang het idee losgelaten, dat de politiek wordt geregeerd door achterbakse manipulaties. Die vinden plaats, zeker. Maar binnen een parlementaire democratie als de Nederlandse-, is het mogelijk om alles te zeggen, als je het maar wilt en durft. Alleen gebeurt dat niet, of te weinig. De werkelijkheid achterhaalt altijd, eerder vroeg dan laat, klammheimliche intriges, geheimen van polichinelle en verborgen agendas.

Het TPIY, de Veiligheidsraad en Srebrenica 

Mladic en Karadzic op een persconferentie in Pale, 2003. Foto ANP (Volkskrant).

Dat de waarheid over Srebrenica pas na acht, respectievelijk twaalf, jaar "officieel" wordt (zie het eerstgenoemde artikel), neemt niet weg, dat iedereen die lezen kon, al in 1997 in het boek van Frank Westerman en Bart Rijs (Srebrenica - Het zwartste Scenario[Google Books]) het hele beschamende verhaal kon vinden. De rest is ritueel: Opdracht aan het RIOD om de zaak te documenteren - zes jaar uitstel van executie gewonnen. Ten koste van de getraumatiseerde militairen, om maar niet te spreken van de duizenden getroffen inwoners van Srebrenica. We wisten sinds toen, zoals in 2002 ook uitgewerkt in de regeringsreactie op het RIOD-rapport, dat de Amerikanen weigerden om hun informaties te delen met de benauwde Hollanders. Een futiele-, maar niet eens onsuccesvolle, "blinde" interventie van twee straaljagers van de Nederlandse luchtmacht bewees, hoe het anders had kunnen gaan.

Nu blijkt, uit het gisteren verschenen boek van de deskundige Franse journaliste en ex-TPI-woordvoerster Florence Hartmann ('Paix et Châtiment' ¹)- Vrede en Bestraffing, ook besproken in de Volkskrant en in La Croix: link [FR]), dat nu nog steeds, in 2007, de westerse Veiligheidsraad-grootmachten actief zijn bij het voorkómen van de arrestatie van Mladic en van Karadzic. Want, zo schrijft De Volkskrant:

Maar de Verenigde Staten, Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk, die het tribunaal in het kader van de VN-Veiligheidsraad oprichtten, zien het als een instrument. Een instrument om de machthebbers in het voormalige Joegoslavië onder druk te zetten, om amnestie uit te spelen als diplomatieke troefkaart, om vrede op de Balkan te forceren.

‘Om te berechten wie zij willen, wanneer zij willen’, schrijft Hartmann. En dat is dus niet Milosevic, zeker niet op het moment dat de Amerikaanse onderhandelaar Holbrooke met hem onderhandelt in Dayton. Dat zijn ook niet Karadzic en Mladic, die de grote mogendheden wel eens in verlegenheid zouden kunnen brengen omtrent Srebrenica, door te verklaren dat de massamoord volgens een vooropgezet plan verliep, waarvan die mogendheden op de hoogte geweest moeten zijn.

 Zo wordt eens te meer aangetoond, hoe futiel en kwetsbaar de Nederlandse positie in de internationale volwassen wereld van de politieke politiek is. Ook in 1995 al, was de Don-Quichotteske Nederlandse bescherming van de enclave Srebrenica, niets anders dan de inzet van een 'willing' hulptroep, die vooral geen praatjes mocht krijgen. De lessen daaruit zijn bij mijn weten in Den Haag nog steeds niet getrokken.

Gladio-Nederland gepakt in de Scheveningse Bosjes 

Zoals blijkt uit de lachwekkende Gladio-geschiedenis. (De KRO-Reporter TV-uitzending van 9 september over Gladio in Nederland is hier te bekijken en na te lezen.) Na 1945 moest men ergens heen met de heldhaftige verzetsmensen. Ze waren gefrustreerd, omdat hun hoge (maar sterk uiteenlopende) verwachtingen van politieke en staatkundige vernieuwingen in het naoorlogse Nederland uitbleven. Een nieuw emplooi, voor de anticommunisten onder hen, werd gevonden in de supergeheime Gladio-organisatie, gesponsord door de NAVO, die een infrastructuur (mensen, wapens) moest leveren voor na de verwachte Sowjet-bezetting in alle westeuropese lidstaten.
 
Het Nederlandse verzet tijdens de bezetting werd, in zijn laatste fase (gedocumenteerd door Koeman), geleid en gemanipuleerd (Englandspiel) door de Britse geheime diensten. De Tudor-roos komt dan ook voor op het petentieuze wapenschild van Gladio-Nederland, ook wel "O&I" genoemd en ressorterend onder de ambtelijke schuilnaam "Sectie Algemene Zaken". Bij de gladio-instanties "I" (voor inlichtingen en manipulatie publieke opinie) en "O" (Organisatie voor sabotage en liquidatie van tevoren opgestelde lijsten van eventueel collaboratie-beluste personen) werden, tegen een bijdrage van 6 miljoen guldens per jaar, geheime 'caches' van wapens en van communicatie-apparatuur (60 in het hele land) geparkeerd. Wapens, instrumenten en geld (25.000 gulden per persoon, telkens ververst bij uitgave van nieuwe versies van bankbiljetten) werden systematisch begraven in containers, verborgen in woud en veld (en water).

Niemand was er officieel van op de hoogte, behalve de minister-president en (sommige) ministers van defensie. De leiding hadden, opnieuw, de Engelsen. Oefeningen werden bij voorkeur samen met hen uitgevoerd, bij voorbeeld een "mock"-sabotage van de Zeeland-brug. De gladio-leiding zou, bij een eventuele Sowjet-bezetting uitwijken naar Engeland of naar Amerika en van daaruit, via morse-signalen, het zaakje "aansturen".

Een publiek geheim 

Maar natuurlijk was het bestaan van de schimmige organisatie al lang bij iedereen bekend, die het wilde weten. Mijn herinneringen gaan natuurlijkerwijs niet verder terug dan tot de zestiger jaren. Toen al, bleken ex-verzetsmensen van communistischen huize, in contact gebleven met hun kameraden uit het gezamenlijke verzet en merkwaardig sterk met hen verbonden, ondanks de liquidatielijsten, waarop zij zeker ook voorkwamen, niet alleen op de hoogte te zijn van Gladio, maar ook de geheimhouding ervan te respecteren.

Begin-zeventiger jaren, onder het kabinet-Den Uyl, kwam het bijna tot een staatsgreep in Nederland door deze Gladiolen. Op Prinsjesdag scheerden straaljagers over het Binnenhof. Rond ex-minister Luns had zich een rancuneuze rechtse groep gevormd, waarvan de herkomst varieerde van ex-ODers (OD= Ordedienst, een verzetsgroepering met autoritaire tendenzen) tot aanhangers van Drees Junior, afkomstig uit de sociaaldemocratie (Goedhart en De Kadt). De Italiaanse tak van Gladio ging medio '70 nog verder, en begon gewelddadige aanslagen te plegen in de schaduw van de Brigate Rosse, die ze deels ook manipuleerden, om een klimaat van onzekerheid te scheppen. Het is niet zeker, maar wel denkbaar, dat een dergelijke serie aanslagen in die tijd in België, ook uit deze hoek afkomstig was.

In de tachtiger jaren liep een en ander via de Italianen, waar rechtsextremistische militairen en zakenmensen (Loge "Propaganda Due", P2) Gladio geïnfiltreerd hadden, flink uit de hand. Kennelijk werd daarom ex-minister Max van der Stoel (PvdA) in 1988 als "coordinator" aan het hoofd gesteld van "O & I", om, zoals hij zelf in de TV-uitzending zegt, "te voorkomen, dat rechtsextremisten en avonturiers" zich van Gladio meester maken. In 1991/1992 maakt Lubbers een definitief eind aan de organisatie, een gefrustreerd aantal would-be helden achterlatend. Ook dat laatste is indertijd grondig gedocumenteerd en besproken in de openbaarheid. Dat, zoals de uitzending suggereert, er een 'doorstart' van de geheime organisatie heeft plaatsgevonden, lijkt ook waarschijnlijk.

De heren ('Spic en Span') Sam Klepper en Mieremet (beiden sindsdien geliquideerd door onbekenden, wie gaat dat eens uitzoeken?) waren grote criminelen. De eerste onderhield warme relaties met de motorclub "Hells Angels". Maar, bedreigd door "Joegoslavische criminelen", begaven ze zich in 1992 in 'Schutzhaft', onder beschikbaarstelling van enkele wapens die waren geroofd uit de 'cache' in de Scheveningse Bosjes van Gladio-Nederland. De wapenroof is op zich een operette-achtig gebeuren geweest, zoals men zich dat moeilijk elders kan voorstellen, dan in Den Haag. De rovers groeven het hele arsenaal op en vervingen het door 'oude koelkasten', zodat oppervlakte-contrôles met metaaldetectors niets verdachts zouden kunnen opleveren. Blijkbaar zat er een levensgroot lek in de supergeheime organisatie.

Geheime manipulaties bepalen niet werkelijk de geschiedenis - ze dienen alleen voor de survival van huidige politici
Ondanks de onwettige vernietiging van archiefdocumenten door de organisatie, zal de beschamende waarheid erover tezijnertijd wel aan het licht komen. Hetzelfde geldt voor de Amerikaanse bescherming van Mladic en Karadzic. (En misschien ook wel van Osama ben Laden, wie weet?) Het zijn operaties om zich af- of in te dekken voor politici die zich nog een toekomst wensen. Maar het belangrijkste blijft toch, dat dergelijke achtergrond-manipulaties in wezen slechts een randverschijnsel zijn en dat, hoeveel compromissen er ook in achterkamertjes worden gesloten, de hoofdzaken bekend zijn of kunnen zijn bij politiek en publiek.

Schadelijke Euro-achterkamers in Nederland 

En zodoende komen we uit bij de vergadering van de afdeling Brussel/België van de PvdA die ik vanavond bijwoonde. Het Europa-standpunt van de PvdA is vorig jaar ondergeschikt gemaakt aan puur tactische overwegingen ('rust in de tent') met het oog op de kamerverkiezingen. Een paar 'onschadelijke' eurosceptische kreten zijn overgenomen in een partijdocument en vervolgens is men heel stil gaan zitten, in de hoop dat anderen het probleem zouden oplossen. Dat kon natuurlijk nooit lukken. Europa is een realiteit. Er is geen alternatief. Het topkader weet dat en de publieke opinie in Nederland weet ook, dat de PvdA er eigenlijk zo over denkt. De move, om de Raad van State zich te laten uitspreken over een eventueel referendum, werkt niet, want die Raad zal geen eenduidig advies uitbrengen.

Ik werd geconfronteerd met een verhaal over verschillende koehandels, waarover ik hier niet verder zal berichten, omdat het gaat om hardop denken en een verzoek om vertrouwelijkheid. Maar, in lijn met wat ik voor en te na beweer in m'n Euroblogs, blijf ik van mening, dat alleen een agressieve en volwassen benadering van het publiek over de EU, op den duur kans van slagen heeft. De mensen zijn wel bang en gedesorienteerd, maar zeker niet gek. Goed geïnformeerd, zal men bereid zijn de gevraagde prijs te betalen voor een groter gewin: de economische voordelen en de verzekering van veiligheid, de bescherming tegen uitwassen van globalisering en immigratie, die de EU te bieden heeft. Een actievere PvdA-benadering is hoogstnodig, mogelijk en veel te lang uitgesteld. Mijn medeleden, veelal 'Eurocraten', vonden dat ook.

Laat, traag en gehinderd door de ontpolitisering (ontideologisering) van de partij, zal die benadering er zeker binnenkort komen. 

¹) Paix et châtiment. Les guerres secrètes de la politique et de la justice internationales, par Florence Hartmann, Flammarion, 319 p., 19, 90 €.